Sara Safari had nog nooit een berg beklommen toen ze besloot om de Mount Everest te beklimmen. Haar eerste wapenfeit als alpiniste was een poging om de top van Mount Whitney in de Amerikaanse staat Californië te bereiken. Niks liep als gepland en ze haalde haar doel niet, maar ze wist in haar eentje de nacht te overleven. Vanaf dat moment was ze verslaafd, maar wist ze ook dat ze nog heel wat moest leren.
Terwijl ze trainde om haar doel te bereiken, kwam ze in contact met Empower Nepali Girls, een organisatie die zich inzet voor achtergestelde meisjes en jonge vrouwen in Nepal door ze beurzen en opleidingsmogelijkheden te bieden. Ze besloot om met haar eigen nieuwe bergavonturen iets te doen voor deze meisjes, en begon haar klimtochten te gebruiken als een manier om aandacht te vestigen op het werk van de organisatie.
Wij spraken met Safari over haar meest recente beklimmingen in het kader van de ‘zeven toppen’, haar steun aan Empower Nepali Girls en andere vrouwenorganisaties, en de lessen die ze leerde tijdens het klimmen.
Waarom besloot je te gaan bergbeklimmen?
Ik wilde mezelf uitdagen om iets te doen dat buiten mijn comfortzone lag. Ik wilde voor mezelf bewijzen dat ik, als een vrouw zonder enige ervaring in bergbeklimmen, alles kan. Ik kom oorspronkelijk uit Iran en ik weet wat het is om als vrouw gediscrimineerd te worden. Ik wilde aan mezelf en aan andere vrouwen laten zien dat wij alles kunnen wat mannen kunnen.
Maar die persoonlijke uitdaging was uiteindelijk niet genoeg om steeds mijn leven te riskeren. Toen ik met een ander doel ging klimmen, raakte ik nog veel gemotiveerder. Het ging niet meer alleen om mezelf. Het ging nu om al die jonge meisjes, en om hun toekomst.
Heb je je in de klimwereld ooit buitengesloten of een buitenstaander gevoeld omdat je een vrouw bent? Hoe reageerde je dan?
Soms wel! De meeste mensen die ik tegenkom steunen me, maar er bestaan ook nog steeds mannen met patriarchale denkbeelden – en die willen ze dan zo vaak als ze kunnen ventileren. Ik kwam bijvoorbeeld op de Cho Oyu een man tegen die zich afvroeg waarom ik aan het klimmen was, en niet aan het shoppen. Hij vroeg zich ook af waarom mijn familie het goedvond dat ik dat deed.
Meestal lach ik maar een beetje, en breek ik het gesprek gewoon af, omdat ik in mijn jeugd heb geleerd om aardig te blijven, en geen ruzie te maken of in discussie te gaan. Toen hij me die vraag stelde, dacht ik: “Waarom gaat hij ervan uit dat ik toestemming nodig heb om een berg te beklimmen, maar hij niet?” Maar ik wilde niet gelijk al een scène schoppen aan het begin van de expeditie. Maar dankzij de #metoo-beweging van de laatste jaren, lach ik het niet meer weg, maar benoem ik het probleem.
Sara Safari zit bij een groepje jonge meisjes in Nepal na een aardbeving. Voor haar wegen de risico’s die kleven aan het bergbeklimmen op tegen het belang van haar werk voor vrouwenorganisaties.
Hoe kwam je terecht bij Empower Nepali Girls?
Ik kwam in contact met de oprichter, Jeffrey Kottler, via de California State University in de Amerikaanse stad Fullerton. Ik gaf daar les in elektrotechniek en informatica en hij in psychologie. Hij vertelde me over de stichting en ik vond het een geweldig initiatief. Daarom besloot ik om één dollar op te halen voor iedere foot (ca. 30 cm.) die ik klom, voor geld voor opleidingen voor meisjes.
Vertel eens iets meer over de organisatie en de doelstellingen.
We zetten ons in voor verwaarloosde, achtergestelde en kwetsbare meisjes en jonge vrouwen in Nepal, die bijvoorbeeld als wees zijn achtergebleven of die het gevaar lopen als kindbruid of seksslaaf te eindigen. We zorgen voor beurzen, begeleiding, carrièreadvies en levensonderhoud voor kinderen die anders niet naar school hadden gekund. Zo kunnen ze aan de slag in de zorg, techniek, zakenwereld, het onderwijs of andere gebieden.
Hebben de meisjes uit de groep zelf ook leren klimmen, of zijn ze zelf op avontuur gegaan?
Een paar jaar geleden is een groepje van onze meisjes op de middelbare school (ik zeg “onze” omdat het voelt alsof ze allemaal mijn dochter zijn), op een uitstapje met alleen vrouwen gegaan naar enkele afgelegen gebieden in Nepal. Daar ben ik heel trots op. Bovendien is een van onze meisjes nu beroepsmatig bezig met vechtkunst, met heel veel succes.
Wat heb je van bergbeklimmen geleerd, behalve klimtechnieken om de top te bereiken?
Ik heb geleerd dat het niet om de top gaat, of over succes of roem. Het gaat erom dat je leert om met angst en mislukkingen om te gaan. Dat je daarmee vriendschap sluit en ze verwelkomt als een onderdeel van je plan om de top te bereiken. Het gaat erom aan jezelf en andere mensen te laten zien dat alles mogelijk is, als je maar durft en het echt wilt.
Ik vind het fantastisch om naar die afgelegen plekken te reizen en kennis te maken met de lokale bevolking en dingen te leren over hun cultuur. Ik heb geleerd dat wij, als mensen, allemaal hetzelfde zijn, en tegelijkertijd uniek. Dat is iets om te vieren, in plaats van erom te vechten. Ik ben over de hele wereld hele sterke en veerkrachtige vrouwen tegengekomen. Zij zijn iedere dag mijn inspiratie.
Je combineert al jarenlang je activiteiten als klimster met je inzet voor vrouwenrechten. Wat kunnen we verder van je verwachten?
Ik kom net terug van een tocht door Groenland om geld op te halen voor Planned Parenthood. En ik ben bezig met de zeven toppen (het op ieder continent beklimmen van de hoogste berg) voor zeven organisaties die zich inzetten voor vrouwen. Ik zou de eerste Iraanse vrouw zijn die alle zeven toppen beklimt. Ik heb er al vijf beklommen, er zijn er nog twee te gaan.
Daarnaast werken we met een geweldige groep mensen aan een film die gebaseerd is op mijn boek. En binnenkort komt ook mijn nieuwe boek uit.
Wat voor advies heb je voor meisjes die hun passie willen volgen?
Het gaat niet om de top van de berg. Het gaat om de reis ernaartoe, en de mogelijkheden die zich onderweg voordoen. Ik wist niet dat ik van bergbeklimmen hield, tot ik het probeerde. Doe dus dingen die buiten je comfortzone liggen, ook al lijken ze misschien niet gelijk leuk. Als je leven te makkelijk is, dan leef je geen groots leven. Geef jezelf de tijd en gun het jezelf om dingen te blijven uitproberen en ontdekken. Zie je mislukkingen als een onderdeel van het uiteindelijke proces.
Om de bergen buiten mezelf te beklimmen, moest ik eerst die in mezelf bedwingen. Ik moest leren om met mijn angsten om te gaan, om uit mijn comfortzone te stappen en om waardering op te brengen voor alles om me heen. Door de bergen leerde ik om geduldig te zijn en nederig, en om mijn mislukkingen te accepteren en ervan te leren.
Ik heb heel wat innerlijke Everests moeten beklimmen voordat ik op de echte kon staan. Uitdagingen aangaan, risico's nemen, omgaan met dingen die ik echt eng vond; dat heeft me sterk gemaakt en zelfvertrouwen gegeven, en dat inspireert de meisjes van onze organisatie om hetzelfde te doen in hun leven. Die meisjes doen iets wat niemand anders in hun omgeving ooit deed, ze zijn de eerste in hun dorp die een opleiding volgen en aan het werk kunnen. Ze worden technicus, arts, bergbeklimmer of docent. Zij zullen hun families en gemeenschappen laten zien dat ze van grote waarde zijn voor het land, en ze zullen bijdragen om hun land te veranderen.
Bekijk ook: Piekervaringen – 30 foto’s van fantastische bergavonturen
Lees ook: Blinde alpinist mag Everest niet beklimmen, maar geeft niet op
Dit interview is vanwege de lengte en de duidelijkheid bewerkt en werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
